آب انبار بلور

در محله فم شهر تفرش و در نزدیکی تکیه زاغرم، مسجد شش ناو، گرمابه فم و امامزاده محمد قراردارد، این بنا به دوره قاجار تعلق دارد. اسکلت و فضای اصلی مخزن این آب انبار را دوازده ستون، هجده جرز، بیست گنبد و دو غلام گردش مخصوص هوا تشکیل می دهند. تمام ستون ها با تیرهای چوبی به یکدیگر کلاف کشی شده اند.

 

چشمه آب معدنی گراو

چشمه آب معدنی گراو (گرّو) در فاصله 5 کیلومتری شهرستان تفرش و میان دو روستای کبوران و طراران واقع شده است. چشمه گراو متشکل از چند قسمت در سطح زمین است که از آن‌ نقاط آب به حالت جوشش از زمین خارج می‌شود (در یک قسمت آب به همراه گاز کربنیک فراوان از زمین خارج می‌شود). آب این چشمه از نوع بیکربناته مخلوط است و به نسبت تقریباً مساوی یون‌های سدیم و کلسیم دارد.

گفته می‌شود که آب این چشمه دارای خواص درمانی متعدد می‌باشد. استحمام در آب این چشمه تسکین‌دهنده درد بوده و سبب باز و بسته شدن عروق می‌شود. از دیگر اثرات آب این چشمه بر بدن، افزایش جریان خون پوستی و قرمز شدن پوست، کاهش موقتی فشار خون و آهسته شدن نبض می‌باشد. آشامیدن مقدار کمی از این آب قبل از غذا، به هضم آن کمک کرده و ترشحات گوارشی را افزایش می‌دهد.در اطراف چشمه آثار یک چهار دیواری قابل رؤیت است که گفته می‌شود در گذشته به عنوان حمام زنانه کاربرد داشته است.

 

منطقه شکار ممنوع بازرجان

منطقه شکار ممنوع بازَرجان در بخش شمالی استان مرکزی و در شمال شهرستان تفرش واقع گردیده است.

منطقه شکار ممنوع بازَرجان از مناطق کوهستانی، تپه ماهوری، دره‌ای و رودخانه‌ای تشکیل یافته است. بلندترین نقطه این منطقه کوه توال با ارتفاع 2396 متر و پست‌ترین نقطه آن واقع در رودخانه قره چای با ارتفاع 1300 متر می‌باشد.منطقه شکار ممنوع بازَرجان اقلیم سرد و نیمه خشک دارد و به دلیل موقعیت خاص زیستگاهی و جغرافیایی (خشکی و آبی)، از نظر حیات گیاهی و جانوری از موقعیت مناسبی برخوردار است.

منطقه شکار ممنوع بازَرجان از لحاظ جغرافیای گیاهی به منطقه ایرانی- تورانی تعلق دارد و دارای گونه‌های مختلفی از انواع گیاهان علفی، بوته‌ای، درختچه‌ای و درختی همچون درمنه، انواع گرامینه‌ها، خاکشیر، کاسنی، غازیاقی، شاتره، گل بابونه، باریجه (بالامبو) و اسپند می‌باشد.

در این منطقه جانوری چون قوچ و میش، کل و بز، گرگ، گراز، کفتار، شغال، روباه، خرگوش، سمور، تشی، سگ آبی، کبک، تیهو، باقرقره، فاخته، قمری، انواع مرغابی و غاز، حواصیل، عقاب، دلیچه، سُهره، انواع مارهای سمّی و آبی، لاک‌پشت و انواع ماهی از خانواده کپور زندگی می‌کنند

 

مسجد جامع شش ناو تفرش

 

این بنای سلجوقی در مرکز شهر تفرش، در محله «فم» قرار دارد و یکی از مساجد با ارزش و قدیمی این شهرستان است. این مسجد دارای مقصوره، شبستان، ایوان و صحنی مفرح است. قنات شش ناو از زیر مقصوره و دورن صحن این مسجد می‌گذرد و پس از عبور از داخل تکیه مجاور، از زیر یک چنار کهن‌سال بیرون می‌آید و آب آن از شش‌ناو (ناودان) فرو می‌ریزد و در کوی‌ها و محله‌ها سرازیر می‌گردد. وجه تسمیه شش‌ناو همین ناودان‌های شش‌گانه است که برای سهولت در امر توزیع آب ایجاد شده‌اند. برفراز مقصوره مسجد شش ناو، گنبدی کلاه‌خود با قاعده‌ای به شکل هشت ضلعی و ساقی به بلندی پنج متر تماماً از آجر دیده می‌شود.

 

غار امجک

 

یکی از غارهای استان مرکزی و در شهرستان تفرش می‌باشد که در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا و بر فراز دره سلطان امجک قرار گرفته است. ورودی آن دیواره‌ای به طول ۱۲ متر دارد که نیاز به انجام سنگنوردی توسط غارنوردان دارد. پس از ورود به غار، نردبانی توسط گروه‌های کوهنوردی قرار داده شده که با پایین رفتن از آن به منطقه استلاگیت‌ها و استلاکمیت‌ها وارد می‌شوید که این مسیر به دهلیزی پر از آب ختم می‌شود. ۲ دیواره دیگر به ارتفاع ۷ و ۲ متر وجود دارند که با عبور از آنها به مجموعه‌ای از از گل‌فشنگ‌های سقف و دیوار دسترسی پیدا می‌شود که سکونتگاه خفاشان غار نیز می‌باشد.

امجک در زبان ترکی «پستان» معنی می‌شود و وجه تسمیه آن به این ترتیب است که در این غار، دو استلاگمیت (قندیل) وجود دارد که که شبیه پستان بوده و به همین جهت نیز غار را اینگونه نامگذاری کردند.

 

آرامگاه پروفسور حسابی:

دکتر محمود حسابی که از نوابغ ایران زمین و نابغه بزرگ جهان علم و اندیشه ایران و جهان است، پس از 90 سال زندگی پربار علمی در 12 شهریور 1371 درشهر تفرش به خاک سپرده شد که امروز آرامگاه وی در تفرش محل تجمع مراسم مذهبی و رسمی می‌باشد.

هرساله صدها نفر در بازدید از آرامگاه پروفسور حسابی با این اندیشمند بزرگ و فرهیخته و چهره ماندگار تفرش آشنا می‌شوند. استاد تنها شاگرد ایرانی پرفسور اینشتین بوده و درطول زندگی با دانشمندان طرازاول جهان نظیر« پرفسور انیشتین، شرودینگر، بورن، فرمی، دیراک، بوهر... و ادبایی چون آندره ژید، برتراندراسل مرد اول علمی جهان» برگزیده شدند(1990م) و درکنگره 60سال فیزیک ایران(1366هجری شمسی) به عنوان پدرفیزیک ایران ملقب گردیدند. پرفسور دکترسید محمود حسابی در12شهریور1371هجری شمسی در بیمارستان دانشگاه ژنو بدرود حیات گفتند. مقبره استاد بنا به خواسته خودشان درزادگاه خانوادگی ایشان در شهردانشگاهی تفرش قراردارد.روحش شاد و یادش گرامی ، راهش پر رهرو باد.

 

تکیه زاغرم؛ قدیمی ترین تکیه تفرش

 

 

تکیه زاغرم دومین تکیه در کشور از لحاظ قدمت است. این تکیه با بیش از 260 سال قدمت یکی از قدیمی ترین تکایای کشور و یکی از 14 تکیه موجود در شهر تفرش است. این تکیه یکی از قدیمی ترین مکانهای مذهبی کشور است که بعد از تکیه نوروزخان در تهران و  12 سال قبل از تکیه دولت تهران، در محله زاغرم این شهرستان ساخته شد.

کتیبه سنگی موجود در سر درکتابخانه تکیه و محاسبه حروف ابجد، زمان واقعی ساخت این بنا را  نزدیک به 260 سال قبل یعنی دوره زندیه می رساند. کتیبه سنگی که بر روی جرز سمت راست ایوان ورودی اصلی قرار دارد نیز مربوط به دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار است.

 

امامزادگان تفرش؛

امامزاده قاسم (ع) یکی از امامزاده های مورد اقبال تفرش است.

این امامزاده از نوادگان امام موسی کاظم (ع) و در مظهر قنات دهکده کهک تفرشو در چند کیلومتری ترخوران واقع است. بنای این امامزاده مشتمل بر یک بقعه، گنبد با چهار ایوان و چهار حجره غرفه دار است. این امامزاده دارای صندوق نفیس و درهای چوبی قدیمی است.

امامزاده احمد کوهین دیگر امامزاده تفرش است.

این امامزاده واقع در روستای کوهین و از فرندان امام هفتم است. بنای امامزاده شامل بقعه، چند ایوان، حجره، غرفه و صندوق منبت کاری و صحن است.

امامزاده ابوالعلی هم در مرکز تفرش و جنب پارک تفریحی شهر بنای آجری زیبایی قرار دارد که آرامگاه یکی از نوادگان امام جعفر صادق(ع) است. بنای بقعه و گنبد کلاهخودی مربوط به قرن هشتم هجری و بخش های تابعه آن از ایوان های چهارگانه و غرفه های جهات فرعی از الحاقات عصر صفویه است.

امامزاده محمد( جد مقام معظم رهبری) از نوادگان امام سجاد (ع)  در این مکان دفن است. این بنا در مرکز شهر تفرش قرار دارد. گنبد آن دارای دو پوش است که نمای پوسته خارجی آن از کاشی های هفت رنگ و خطوط وشته تشکیل شده است و زیر سقف گنبدخانه دارای مقرنس کاری و تزئینات نقاشی است. سقف ایوان ورودی به زیرگنبدخانه نیز دارای مقرنس کاری بوده که تزئینات کاشی دارد . این بنا جزو آثار ملی است و قدمت آن به دوره صفویه می رسد. این بنا چها رایوان دارد که جز ایوان شمالی بقیه دارای جداره سفیدکاری با سقف رومی پوشند.